انواع مختلفی از دریچه های سقفی، که به آنها دیفیوزرهای HVAC نیز گفته می‌شود، در بازار موجود است. آنها محلی برای خروج هوایی هستند که در مرکز سیستم تهویه مطبوع تولید و از طریق داکت‌ها به قسمت‌های مختلف ساختمان توزیع شده است. هر دریچه، ویژگی و کاربرد منحصر‌به‌فرد خود را دارد. ما در این مقاله 6 مدل از رایج‌ترین انواع دریچه سقفی را معرفی می‌کنیم.

انواع دریچه سقفی 

انواع دریچه های سقفی رایج شامل موارد زیر هستند: دریچه جهت‌دار (Directional Diffuser) دریچه اسلات خطی (Linear Slot Diffuser) دریچه گرد (Round Diffuser) دریچه چرخشی (Swirl Diffuser) دریچه دو انحرافی (Double Deflection Diffuser) جت دیفیوزر (Jet Diffuser) خوب بیایید با هرکدام از این دیفیوزرها بیشتر آشنا شویم. 

 دریچه‌های جهت‌دار (Directional Diffuser)

 این دریچه‌ها که به آنها «دریچه سقفی کلاف پهن» یا «دریچه سقفی کلاف دور باز» نیز می‌گویند، هوا را به صورت جهت‌دار پخش می‌کنند. دریچه سقفی کلاف پهن شامل انواع 4 طرفه، 3 طرفه، 2 طرفه و یک طرفه است. دریچه سقفی کلاف دور باز به عنوان دیفیوزر استاندارد تامین هوای HVAC در نظر گرفته می‌شوند. اندازه دریچه‌های جهت‌دار عمدتاً 2×2 فوت (عرض x طول) یا 60 در 60 سانتی‌متر است و کاملاً روی سقف قرار می‌گیرند. با این حال، ممکن است بتوانید دریچه سقفی کلاف پهن را در اندازه‌های 30 در 30 سانتی‌متر یا سایر اندازه‌های سفارشی‌شده پیدا کنید. هنگام خرید دریچه سقفی کلاف دور باز مراقب باشید؛ زیرا باید مشخص کنید که سقف در واحد امپریال است یا واحد SI. ابعاد دریچه سقفی کلاف پهن در واحد SI برابر با 595 در 595 میلی‌متر است. اگر یک دریچه سقفی کلاف دور باز واحد Imperial را که اندازه آن 603 در 603 میلی‌متر است روی سقف واحد SI قرار دهید، جا نمی‌شود. همین امر در مورد سایر انواع دریچه سقفی کلاف پهن مربع شکل نیز صدق می‌کند. دریچه سقفی کلاف دور باز استاندارد، از آلومینیوم ساخته می‌شود. اما اگر گزینه ارزان‌تری می‌خواهید، می‌توانید انواعی را خریداری کنید که از فولاد گالوانیزه ساخته شده باشد. انواع دریچه سقفی کلاف پهن فولادی گالوانیزه بسیار رایج است؛ اما احتمال زنگ‌زدگی آن بیشتر است. علاوه بر این، حمل این دریچه‌ها نیز سخت‌تر است؛ زیرا دریچه سقفی کلاف دور باز گالوانیزه نسبت به انواع آلومینیومی وزن بسیار بیشتری دارد. دریچه سقفی کلاف پهن تقریباً در همه جا یافت می‌شود، به خصوص در ساختمان‌های اداری و مراکز خرید. دریچه سقفی جهت‌دار 4 طرفه 60×60 رایج‌ترین نوع دریچه سقفی کلاف دور باز HVAC محسوب می‌شود. دیفیوزرهای جهت‌دار را می‌توان بر روی سقف‌های گچی نیز نصب کرد. با این حال، آنها از نظر زیبایی شناختی برای اکثر مردم جذاب نیستند. از این رو، دریچه سقفی کلاف پهن را به ندرت در هتل‌ها و خانه‌های لوکس می‌بینید. 

 دریچه اسلات خطی (Linear Slot Diffuser) 

دریچه های سقفی اسلات خطی شامل انواع 4 اسلاته، 3 اسلاته و 2 اسلاته هستند. در این میان متداول‌ترین نوع این دریچه های سقفی انواع 3 اسلاته و 2 اسلاته می‌باشند. آنها در دو طول 600 میلی‌متر و 1200 میلی‌متر تولید می‌شوند. طول‌های دیگر مانند 1500 میلی‌متر نیز ممکن است بسته به سفارش مشتری ساخته شود. عرض این دریچه‌ها، بستگی به تعداد اسلات‌ها دارد. نیازی به گفتن نیست که هرچه تعداد اسلات‌ها بیشتری باشد، دریچه پهن‌تر می‌شود. اکثر دیفیوزرهای اسلات خطی از آلومینیوم ساخته شده‌اند. به طور پیش فرض، رنگ آنها سفید هستند. پره‌های داخل این دریچه های سقفی، که برای کنترل جهت جریان هوا استفاده می‌شوند، سیاه رنگ هستند. می‌توانید باله‌ها را فشار دهید تا جریان هوا متمرکز شود یا باله‌ها را از هم جدا کنید تا جریان هوا پخش شود. دیفیوزرهای شیار خطی نسبت به سایر انواع دیفیوزرهای هوای تغذیه، با کیفیت تر به نظر می‌رسند. بنابراین، در هتل‌ها و خانه‌های لوکس بسیار رایج هستند.

 دریچه گرد (Round Diffuser)

 دیفیوزرهای گرد شبیه دیفیوزرهای جهت‌دار یا همان دریچه سقفی کلاف دور باز هستند. اما برخلاف دریچه سقفی کلاف پهن کاملا گرد طراحی شده‌اند. آنها حتی توزیع هوای بهتری را نسبت به دریچه سقفی کلاف دور باز ارائه می‌دهند. بسیاری از افراد، دریچه های گرد را به دریچه سقفی کلاف پهن مربعی ترجیح می‌دهند، زیرا از نظر آنها انواع گرد ظاهر شکیل‌تری دارند و جریان هوا را به‌شکل یکنواخت‌تری توزیع می‌کنند. دیفیوزرهای گرد در انواع آلومینیومی، پلاستیکی یا فولادی (فولاد گالوانیزه) موجود می‌باشند. انواع پلاستیکی آنها، ارزان‌تر از دریچه سقفی کلاف دور باز هستند. قطر دریچه های گرد، بسته به سازنده، از 150 میلی‌متر تا 600 میلی‌متر یا حتی بیشتر است. با این حال، بیشتر دیفیوزرهای گرد 250 و 300 میلی‌متر قطر دارند؛ زیرا این اندازه‌ها برای بیرون‌دادن حدود 250-300 cfm جریان هوا مناسب است. علاوه بر این، داکت‌های انعطاف‌پذیر تامین هوا، عمدتاً 250 میلی‌متر و 300 میلی‌متر قطر دارند. از این رو، آنها به خوبی با دیفیوزرهای گرد تطبیق پیدا می‌کنند. برخلاف دریچه سقفی کلاف پهن، دریچه‌های سقفی گرد را می‌توان در خانه‌ها، ساختمان‌های اداری، هتل‌ها و کارخانه‌ها مشاهده کرد. آنها اغلب بر روی سقف‌های گچی نصب می‌شوند. 

 دریچه چرخشی (Swirl Diffuser)

 دیفیوزرهای چرخشی دارای تیغه‌های زاویه‌دار برای «چرخش» هوایی هستند که از داکت خارج می‌شود. آنها می‌توانند به شکل گرد یا مربع باشند. دریچه سقفی کلاف دور باز و گرد، هوا را به صورت عمودی بیرون نمی‌دهند. دیفیوزرهای اسلات خطی هم هوا را به صورت افقی بیرون نمی‌دهند. اما دیفیوزرهای چرخشی ترکیبی از عملکرد دیفیوزرهای جهت‌دار و اسلاتی را ارائه می‌دهند. آنها هوا را به صورت افقی و عمودی پرتاب می‌کنند و با تنظیم پره‌های آنها می‌توان میزان جریان هوا را در هر جهت تنظیم کرد. اگرچه دریچه های سقفی چرخشی پرتاب هوای عمودی دارند، اما قادر به پرتاب هوا به اندازه دیفیوزرهای اسلات خطی نیستند. بیشتر اوقات هوا را فقط در حدود 4-5 متر پرتاب می‌کنند. دلیل اصلی استفاده از دیفیوزرهای چرخشی، مخلوط‌کردن سریع‌تر هوا و در نتیجه خنک‌شدن سریع‌تر و دستیابی به نرخ تغییر هوای بالاتر در ساعت است. دریچه های سقفی چرخشی به عنوان دیفیوزرهای القایی نیز شناخته می‌شوند. اکثر دریچه های سقفی چرخشی از فولاد گالوانیزه ساخته می‌شوند. اما برخی از آنها ترکیبی از دو جنس هستند: فولاد گالوانیزه در بدنه و آلومینیوم در تیغه‌ها. به‌طور پیش‌فرض، دیفیوزرهای چرخشی سفید رنگ هستند. تیغه‌های آن‌ها آرایش‌های متفاوتی برای الگوهای جریان هوای مختلف دارند. دیفیوزرهای چرخشی را می‌توان در مکان‌هایی که دریچه سقفی کلاف دور باز و یا دریچه های سقفی گرد استفاده می‌شوند، نصب کرد. با این حال، به دلیل هزینه بیشتر، دیفیوزرهای چرخشی در ساختمان‌های اداری و هتل‌های ارزان قیمت، کمتر دیده می‌شوند. از آنجایی که دیفیوزرهای چرخشی به دو شکل گرد و مربع موجود هستند، می‌توان آنها را بر روی سقف‌های 2×2 فوت و سقف‌های گچی نصب کرد. 

 دریچه دوبل انحراف (Double Deflection Diffuser) 

دیفیوزرهای دوبل انحرافی مانند یک شبکه هستند. تعداد زیادِ سوراخ مربع شکل آنها را می‌توان به عنوان دیفیوزرهای اسلات خطی ارزان‌تر در نظر گرفت، اما در مقایسه جریان هوای بزرگ‌تری را اداره می‌کند. این دیفیوزرها از آلومینیوم یا فولاد گالوانیزه ساخته می‌شوند. باز هم فولاد گالوانیزه ارزان‌تر است، اما سنگین‌تر بوده و راحت‌تر زنگ می‌زند. به طور پیش فرض، دیفیوزرهای دوبل انحرافی به رنگ سفید و مستطیل شکل هستند. مشابه هر دیفیوزر مربعی شکل، ما باید در مورد استفاده از واحد SI یا واحد امپریال دقیق باشیم. این دریچه‌ های سقفی بیشتر در سالن‌های مدارس، سالن‌های نمایشی و سالن‌هایی که سقف‌های بلند دارند استفاده می‌شود. دیفیوزرهای دوبل انحراف، هوا را به خوبی به شکل عمودی پرتاب می‌کنند. آن‌ها می‌توانند جریان هوای بالایی را تحمل کنند و در عین حال بدون صدا بمانند. این دیفیوزرها برای سقف‌های بلند که ارتفاع سقف در حدود 9-12 متر است، مناسب هستند. به غیر از نصب بر روی سقف، دیفیوزرهای دوبل انحرافی را می‌توان بر روی دیوار هم نصب کرد. این مدل نصب، به شکل رایجی در خانه‌هایی که از کولرهای آبی استفاده می‌کنند دیده می‌شود. 

 جت دیفیوزر (Jet Diffuser) 

دیفیوزرهای جت دریچه های سقفی گردی هستند که تمیز و صاف به‌نظر می‌رسند. بر خلاف سایر دیفیوزرها، بیشتر آنها هوا را فقط از یک روزنه بزرگ عبور می‌دهند. جت دیفیوزرها از آلومینیوم ساخته شده‌اند. آنها مانند یک توپ در یک پوشش گرد هستند که به آنها اجازه می‌دهد تا به دور خود بچرخند و بنابراین، هوا را تقریباً به هر جهتی پرتاب کنند. آنها دارای اندازه‌های استاندارد از 100 میلی‌متر تا 600 میلی‌متر یا هر اندازه دیگری در صورت درخواست مشتری هستند. ظاهر بیرونی جت دیفیوزرها بسیار تمیز و صاف است. بنابراین، آنها برای مکان‌های لوکس مانند فرودگاه‌ها، سالن‌ها، سینماها و موزه‌ها مناسب هستند. با این وجود، جت دیفیوزرها بیشتر در فرودگاه‌ها دیده می‌شوند و بر روی دیوارهای کناری در امتداد راهرو نصب شده‌اند. این نوع از انواع دریچه های سقفی گزینه مناسبی برای مکان‌هایی هستند که دیفیوزرهای اسلات خطی، انحراف دوگانه، دریچه سقفی کلاف دور باز و سایر انواع دیفیوزرها مناسب نیستند. از آنجایی که جت دیفیوزرها دارای دهانه بزرگی هستند، هوا را با سرعت بالا و در عین حال بسیار بی‌صدا منتقل می‌کنند. علاوه بر این، آنها دارای مقاومت بسیار کمی برای عبور هوا هستند. دیفیوزرهای جت می‌توانند هوا را تا 20 متر پرتاب کنند. علاوه بر شش مورد ذکر شده، انواع دیگری از دریچه های سقفی برای کاربردهای خاص وجود دارد که در اینجا به آنها اشاره نکردیم. دیفیوزرهای سوراخ‌دار (perforated diffusers ) یا دیفیوزرهای هوای جابجایی (displacement air diffusers) و توری‌های نوار خطی (linear bar grilles ) برخی از این دریچه های سقفی هستند.